تجزیه فنی پارچه
ترتیب به هم پیوستگی تار و پود تراکم نخها در واحد سطح پارچه جنس نمره و ساختمان نخهای مصرفی نوع بافت عرض و کناره پارچه وهمچنین نوع عملیات تکمیلی و موادی که دراین عملیات مورد استفاده قرار می گیرد همگی روی خصوصیات قابلیت استفاده ارزش مورد و مناسب مصرف و غیره اثر میگذارد لذا قبل از تولید پارچه بایستی عوامل فوق مورد بررسی قرار گرفته و توسط فرد طراح دمد نظر قرار گیرد
عوامل کنترل کننده خصوصیات پارچه
خصوصیات الیاف : خصوصیات الیاف تشکیل دهنده نخها در پارپه بیشترین نقش را در خواص نهایی پارچه ایفا می کند که در فصل قبل تو ضیح داده شد
نخ استیپل در اثر تابیدن الیاف طبیعی بهم تشکیل می شود نخ ریسیده شده را به صورت یک لا ویا در اثر تابیدن به صورت دو یا پند لا در پارچه مصرف می نمایند نخهای مصنوعی را میتوان به صورت فیلامنت و تابیدن چند رشته به هم ویا به صورت الیاف بریده و سپس مستقلا ویا مخلوط با سایر الیاف به صورت ریسیده شده مصرف کرد
برا ایجاد استقامت زیر دست مناسب و سایر خصوصیات دلخواه به مقدار کافی و مناسب با مصرف نهایی پارچه الیاف مصنوعی و طبیعی مخلوط میگردد لذا نخها با نمرات مختلف تهیه و بصورت کاملا یکنواخت مختلف الرنگ و غیر یکنواخت (نخهای فانتزی گاهی یک لا ودر واقع ضروری دو یا چند لا به عنوان تار و پود پارچه مصرفمی شوند و لذا امکا ن بافت پارپه های متنوع از نظر جنس ظرافت ضخامت خصوصیات فیزیکی و شیمیایی و غیره وجود دارد
ساختمان پارچه
طرح بافت جنس ونوع نخها نمره وتاب نخ تراکم تاری و پودی در واحد سطح پارچه ونیز عملیات تکمیلی روی پارچه از جمله عوامل عمده تعیین کننده مصرف نهایی پارچه می باشند لذا با توجه مورد مصرف پارچه بایستی نسبت به هر یک از این عوامل تصمیم گیری نمود تا بتوان اطمینان حاصل نمود که کلیه خصوصیات فیزیکی و شیمیایی (پوششی کششی سایشی رطوبتی خمشی و غیره ) اجتماعی و محیطی لازم در پارچه مورد نظر به وجود خواهد آمد مثلا در پارچه پرده ای از نخهای ظریف وبا تراکم پایین و بافت گاز و شبه گاز (جهت عبور و نور و هوا )استفاده میشود تا ضمن دارا بودن شرایط لازم وبه دلیل مصرف کمتر نخ و سرعت تولید بیشتر قیمت پارچه نیز ارزان تر تمام شود در پارچه های سبک ومتوسط نظیر چیت و چلوار که مصرف عمومی دارند از نخهای متوسط (حدود نمره 20الی 30 انگلیسی )و تراکم تاری و پودی متوسط استفاده میشود ولی برای پارچه های صنعتی نظیر برزنت از نخهای ویا چند لا با حداکثر تراکم تاری و پودی ممکن و طرح تافته تهیه میشود تا در مقابل نفوذ هوا وآب کاملا مقاوم باشد
به دلیل پیوستگی کمتر و موج زدگی بیشتر نخها در بافتهای سرژه و ساتین (نسبت به بافت تافته )امکان تهیه پارچه های ظریف و شفاف وبا زیر دست نرم ولی با وزن بیشتر (به دلیل تراکم بیشتر نخها )وجود دارد
عرض و کناره پارچه
عرض پارچه تکمیل شده با توجه به مصرف نهایی آن تخمین زده می شود عرض پارچه های که طبق الگو بریده وبه صورت لباس دوخته میشوند بستگی به امکانات سالن برش کارخانه دوزندگی و ابعاد لباس و نیز بادر نظر گرفتن ضایعات مرحله دوخت و الگو گذاری دارد دارد پارچه هاییی که در کارگاهای بزرگ برای تهیه لباس مصرف شده معمولا حاشیه نوشتاری ندارند چون این حاشیه ضمن برش دور ریخته شده ودر لباس مصرف نمیشوند (ممکن است در لبه داخلی جیب ها مصرف شوند )عرض پارچه های مصرفی برای ملحفه رو تختی پرده و حوله و پتو و غیره بستگی به ابعاد مود نیاز و یا استاندارد های مصرف دارد در چنین مواردی حاشیه پارچه بایستی کاملا سالم صاف مشخص و. مقاوم باشد زیرا حاشیه های پارچه لبه های تکمیل شده چنین مصارفی را تشکیل می دهد
عملیات تکمیلی
عموما کلیه پارچه هایی که از ماشین بافندگی گرفته می شو ند از نظر ابعاد و تراکم نا متعادل و بی ثبات بوده و نامناسب برای مصرف نهایی دلخواه می باشند لذا ضرورت دارد که متناسب با مصرف مورد نظر تکمیل گردد اغلب پارچه های خام را بایستی به وسیله یک سری عملیات شیمیایی ویا مکانیکی تکمیل نمود تا ثبات ابعادی و رنگی و خصوصیات لازم برای مصرف مورد نظر در ان به وجود آید
در مرحله تکمیل به وسیله شستشو آهار نخ تار و سایر مواد زاید پارچه گرفته شده و عملیات سفید گری پخت رنگرزی چاپ مرسریزاسیون سانفور یزینگ عملیات تکمیلی ضد چروک ضد قارچ ضد بید ضد آب و امثالهم و همچنین عملیات مکانیکی مانند پرز سوزی تراش و غیرهممکن است (با توجه به نوع پارچه و خصوصیات لازم برای مصرف نهایی )روی پارچه انجام بگیرد بطوریکه بتوان حتی پارچه هایی فاستونی را بدون تغییر ابعاد و عدم نیاز به اتو کشی مصرف نمود همانگونه که قبلا هم ذکر شد طراح پارچه و یا مسول طراحی کارخانه بایستی اطلاع دقیق از امکانات تولیدی کارخانه در کلیه قسمتها داشته و همچنین آگاهی کافی در مورد خصوصیات لازم برای هر نوع پارچه که متناسبب با نوع مصرف است داشته باشد
اهممیت تجزیه پارچه
برای رسیدن به هدف اصلی طراح و تصمیم گیری در مورد استفاده از نوع مواد اولیه در صد اختلاط آنها مراحل مورد نیاز در خط تو لید ساختمان پارچه مورد نظر نوع عملیات تکمیلی (جهت آماده کردن پارچه با شرایط و خصوصیات دلخواه )
برگرفته از کتاب طراحی پارچه کامران متین