اهمیت تجزیه پارچه
برای رسیدن به هدف اصلی طراح وتصمیم گیری در مورد استفاده از نوع مواد اولیه درصد اختلاط آنها مراحل مورد نیاز درخط تولید ساختمان پارچه مورد نظر نوع عملیات تکمیلی (جهت آماده نمودن پارچه با شرایط و خصوصیات دلخواه) مناسبترین آغاز در دسترس بودن یک نمونه از پارچه دلخواه وتجزیه فنی دقیق وتعیین خصوصیات آن وانجام محاسبات لازم جهت تولید پارچه می باشد
تجزیه فنی: پارچه ممکن است برای تولید همان پارچه با خصوصیات کاملا مشابه نمونه ارائه شده باشد ویا احتمالا لازم باشد پارچه جدیدی با خصوصیات نسبتا مشابه نمونه با اعمال تغییراتی در آن (جهت کاهش قیمت ویا سفارش مشتری )ویا خصوصیات جدید تولید گردد
لذا روش صحیح ودقیق تجزیه پارچه اولین موضوعی است که بایستی مد نظر مدیران کارخانه وبخصوص طراح قرار گیرد تا امکان تولید پارچه طبق مشخصات فنی وظاهری مورد نظر عملی گردد تجزیه پارچه خصوصا در مواردیکه سفارشات به کارخانه تکراری ویا تقلیدی است وبا ارائه نمونه کوچکی از پار چه خریدار تقاضای تولید پارچه مشابه آنرا داشته نیز بخشی از امور روزمره طراحان پارچه محسوب می شود
تجزیه فنی پارچه
هدف از تجزیه پارچه به دست آوردن جزییات ساختمانی پارچه مورد نظر جهت تولید محصولی کاملا شبیه به آن است که به طراح برنامه ریز ویا مدیریت کارخانه در تولید یا مشابه سازی وبا توجه به امکانات تولیدی کارخانه کمک می نماید
در تجزیه پارچه ممکن است کلیه خصوصیات ساختمانی پارچه ویا اینکه فقط یک یا چند عامل فنی نظیر طرح بافت وزن نمره و نخها وغیره مورد نظر باشد در هر صورت با تجزیه فنی دقیق پارچه ای که قبلا تهیه شده و نمونه آن در دسترس می باشد می توان با ایجادهماهنگی لازم بین سفارشاتی که توسط مشتریان داده می شود و امکانات فنی و تولیدی کارخانه برای برنامه ریزی تولید در کار خانه تصمیم گیری نمود
برای اینکه بتوان نتیجه گیری دقیق تری از تجزیه پارچه نمود لازم است که عملیات تجزیه پارچه برای تعیین خصوصیات فنی پارچه حتی الامکان در محیط استاندارد وبا دقت نسبتا زیاد انجام گیرد تا در صورت و مشابه سازی پارچه تولید شده وبا سفارش مطابقت داشته باشد لذا ضرورت دارد که لوازم زیر در دسترس شخص تجزیه کننده پارچه باشد الف) ذره بین پود شمار جهت تعیین تراکم تاری و پودی در واحد سطح پارچه و کمک به تعیین طرح بافت پارچه
ب)سوزن مخصوص شمارش و جداکننده نخها
پ)قیجی کوچک برای برش
ت) پنس کوچک برای جابجایی نمونه پارچه ونخ
ث)ترازوی دقیق (در صورتیکه در ارتباط با دستگاه خشک کن باشد ترجیح داده می شود معمولا ترازوهای با دقت تا یک صدم گرم که بیشتر در جواهر فروشی ها آزمایشگاه ها استفاده شده مناسب می باشد
ج)خط کش (متنااسب با ابعاد نمونه پارچه مورد تجزیه )
چ)مداد و یا ماژیک های رنگی
ح)کاغذ طراحی
خ)فرم گزارش تجزیه پارچه
د)ماشین حساب
و)کامپیوتر و نرم افزارهای طراحی (در صورت نیاز و امکان )
ر)نوار چسب برای چسانیدن نمونه روی سطحی با رنگ متمایز با پارچه
ز)انبرک کوچک
خصوصیات مورد توجه از نظر تجزیه کننده پارچه
تعیین خصوصیات زیر برای به دست آوردن نتیجه دقیق و کامل از تجزیه فنی پارچه جهت بکار گیری در تولید پارچه ضرورت دارد
تعیین جهت تار و پود پارچه
تعهیین پشت و روی پارچه
تعیین عرض پارچه تکمیل شده و نوع کناره و حاشیه و تعیین مورد مصرف پارچه
تعیین وزن پارچه تکمیل شده در واحد سطح یا واحد طول (در ایران بیشتر وزن در متر طول متداول است )
تعیین نوع ودرصد مواد اولیه مصرفی در نخهای تار و پود پارچه
تعیین تراکم نخهای تارو پود در واحد طول (سانتیمتر یا اینچ )
تعیین نمره یا نمرات نخهای تارو پود مصرفی در پارچه در سیستمهای معمول (دنیر متریک انگلیسی)و همچنین تعیین نوع نخ (استیپل یا فیلامنت )ویا فانتزی ….
تعیین جهت و تعداد در واحد طول و همچنین تعدادلای نخهای تارو پود
تعیین ترتیب رنگ بندی تاری و پودی پارچه
تعیین نوع بافت (زمینه و حاشیه و حاشیبه نوشتاری و کناره پارچه بطور جداگانه )و نیز نخ کشی مناسب از وردها وشانه بافندگی و تعیین نقشه حرکت وردها (کارت ضربه )رسم برش تار و یا پود در صورت لزوم
تعیین عرض مفید شانه (عرض مفید شانه یا قسمت نخ کشی شده شانه )وتعیین نمره متریک شانه و نحوه و ترتیب عبور نخهای تار از هر دندانه شانه
تعیین تعدادکل نخهای تار لازم در زمینه و حاشیه و همچنین تعیین تعدا د نخهای حاشیه نوشتاری در صورت وجود و تعداد نخهای کناره
تعیین وزن نخهای تار (زمینه و حاشیه و حاشیه نوشتاری و کناره )و پود لازم در واحد طول یا سطح پارچه به تفکیک نمره و رنگ
تعیین باز شدگی تاری و پودی پارچه در بافندگی برحسب درصد
تعیین باز شدگی تاری و پودی در تکمیل برحسب درصد
تعییین عرض تکمیل نشده (خام ) پارچه درصد کسر یا اضافه وزن در تکمیل ودر صد مواد اضافه شده به نخ و یا پارچه (در صورت امکان )
تعیین نوع و مشخصات ماشین بافندگی
تعیین مراحل عملیات تکمیلی پارچه
تشخیص جهت تار و پود
اولین مرحله تجزیه فنی پارچه تعیین امتدادتار (طول) و پود (عرض)پارچه می باشد تا امکان مطالعه و تعیین خصوصیات پارچه عملی می گردد زیرا در موقع تجزیه پارچه بایستی پارچه را در جهتی که بافته و مصرف میشود (تارها در جهت طول پودها در جهت عرض و روی پارچه به طرف بالا قرار دارد معمولا در اثر تجزیه و یا توجه به نکات زیر می توان جهت تار و پود پارچه را مشخص نمود این بدان معنی نیست که کلیه نکات ذکر شده زیر در مورد تمام پارچه ها صادق باشد ولی جهتهای تار و پود تمام پارچه را می توان با استفاده ازیک یا چند نکته زیر تعیین کرد
پس از انکه امتدادتارو پود پارچه مشخص شد بهتر است که جهت جلو گیری از اشتباه و عدم احتیاج به برسی مجدد برای تعیین جهات تارو پود و پشت و روی پارچه علامتی در امتدادتار روی پارچه گذاشته شود به طوریکه تا پایان عملیات تجزیه حفظ گردد برای تشخیص جهت تارو پود می توان از مطالب زیر کمک گرفت
برگرفته از کتاب طراحی پارچه کامران متین