بطور کلی میتوان طراحی را از دو دیدگاه کلی تقسیم بندی کرد
طراحی فرایند در این حالت برای تولید مقدار معینی از یک محصول یا محصولاتی مشخص شده 1 )ماشین الات خاص با تعدادوترتیب ونحوه استقرار معین وبه همراه تجهیزات جانبی لازم محاسباتی انجام گرفته است که مشخصه های محصول از قبیل :وزن-ابعاد- اجزا تشکیل دهنده فرم -شکل ظاهری-رنگ-یا رنگ ها وسایر مشخصات محصول تعیین وطراحی می گردد طراحی و فرایند محصول ممکن است نیاز همــکاری و همفکری متخصصین چند رشته را داشته باشد شاید بتوان طراحی را بدین صورت تعریف کرد. که طراح از قدرت فکری خود برای بکار بردن اطلاعات علمی
در خلق نقشه ها و ایده استفاده می کند موثرترین عوامل در طراحی را میتوان اصول کار-روش تولید – مواد اولیه- تقاضا ها و سفارش ها ونیز شرایط اقتصادی و اجتماعـی نام برد . وروش های کلی طراحی که میتوان بطور کلی سه روش اساسی را تعریف کرد عبارتند از:.1)طراحی اقتباسی :به معنای سازگار کردن منظومه معینی برای انجام وظیفه ی مشابه ویا اندیشه ی دگرگون شده که بشرط اینکه اصل طرح تغییری نکند
2) طراحی گونه ها :یعنی تغییر دادن اندازه ویا ارامش بعضی وجوه منظومه به شرط اینکه مقوله اصلی وجواب ان تغییر نکند
3) طراحی ابتکاری : این حالت به معنای اصل جواب ابتکاری برای هر نظام که ممکن است وظیفه ی جدید یا همانند با نظام های دیگر داشته باشد را در بر می گیرد
فرایند طراحی با تشخیص نیاز و تصمیم گیری درباره ان اغاز میشود . پس از تعریف مسله وبدست اوردن مجموعه اطلاعات و خصوصیات ضمنی قدم بعدی در طراحی ترکیب کردن ومقایسه مدل های ابتدایی و پیدا کردن راه حل بهینه است واضح است که ترکیب بدون تحلیل و بهینه سازی انجام پذیر نیست زیرا محصول طراحی شده باید مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته نا معلوم گردد
که خصوصیات ان با کار ایی مورد نظر سازگاری دارد یا نه )
خصوصیات یک طراح موفق
که
شامل – قدرت تجسم -استعداد جمع بندی -قدرت تفکر منطقی- توان تمرکز-استعداد- خلاقیت – حافظه قوی ووجدان کار-پشتکار و اراده -درک-درستی -از زیبایی شخصیت وتوان سخنوری و نوشتن وترسیم می باشد واما یک طراح پارچه باید :الف)از سلایق بومی وفصلی خریداران اگاه ونیز پایگاه طبقاتی مورد هدف را مشخص نماید
ب) رنگ ها و طرحهای مورد توجه -اکثریت مردم بالخص مخاطبان خاص سنی و صنفی را بشناسد پ) قادر به ارائه طرحهای مناسب با توجه به امکانات کارخانه و سفارشات احتمالی بوده وبه سلایق مشتریان اشنایی داشته باشید . مهمترین نکته: تنها پارامتری که در طراحی کمترین ممکن است داشته باشد سلیقه طراح است
نقش طراح در افزایش ارزش افزوده به دو دسته تقسیم میشود
1)تولید انبوه: چنین کالایی احتیاج به تبلیغات ندارد وتولید ان ریسک نبوده وکارخانجات با اطمینان از فروش انرا تولیدمی کنند وحتما هم بفروش می رود لیکن ارزش افزوده ان کم است یعنی خریدار در واقع بهایی جزیی بخاطر شکل طرح ویا فرم محصول می پردازد
2) تولید سفارشی : در این حالت مشابهی از کالا در بازار نیست و غالبا تجار ویا تولید کننده ها با توجه به ارزیابی دقیق مبادرت به سفارش ویا تولید چنین کالایی می نماید درواقع تولید این قبیل کالاها نوعی ریسک هم محسوب شود مثل اتومبیل و یا پارچه ویا فرش با طرح و نقشه یی کاملا جدید که اولین بار به بازار عرصه میشود چنین کالایی شناخته شده نیست
کالای استاندارد وکالای غیر استاندارد : کالای استاندارد دارای مشخصات معینی و غالبا دارای ضمانت است ودر چنین شرایطی خریدار کاملا از مشخصات جنس مطمئن بوده و میتواند حتی ندیده وبا اطمینان کامل از این که پشیمان و مغبون نمیشود بهای انرا به فروشنده می پردازد کالای استاندارد دارای قیمت مشخص میباشد مانند فرش اتوموبیل صفر کیلو متر لوازم خانگی نو لوازم بهداشتی و خلاصه هر کالایی که مهر استاندارد واقعی ندارد میتوان زمره محسوب کرد شرایط تولید را میتوان به دو دسته تقسیم کرد 1)تولید کارخانه یی 2)تولید خانگی مزایا ومعایب تولید خانگی در مقایسه با تولید کارخانه یی الف)کارخانه دارای دفاتر رسمی حسابداری بوده وفرار از مالیات امکان پذیر نیست بعلت اینکه شیوه تولید سیستماتیک است اگر بنحو مطلوب اداره گردد ارزش افزوده بالایی ایجاد می کند در غیر اینصورت امکان ورشکستگی زیاد است وزمان وساعت کار استاندارد وتابع قوانین کشور است ب) تولید خانگی با سرمایه خیلی کمتری امکان پذیر میبا شد سود حاصله از تولید خانگی کمتر است وجذب کارگر بخصوص کارگر دائمی بعلت عدم پرداخت بیمه و …..مشکل تر است
عمر محصول)عمر هر محصولی معمولا به سه دوره تقسیم می گردد 1) دوره تولد و ورود به بازار 2)دوران شکوفایی ورونق 3)دوران فترت واتروا وپایان در این جا باید گفت این است که طراح نه فقط در تولید محصول نقش دارد بلکه چنان چه طراحی جامع کامل ومورد پسند را ارائه داده باشد بر قسمت ابتدایی کالا و حتی قیمت دوره دوم وافزایش طول مدت این دوره وافزایش طول مدت این دوره هم بسیار ممکن است موثر باشد
تعریف پارچه:یک سطح بوجود امده تشکیل شده از نخ ها ویا الیاف که خصوصیات ویژه یی از قبیل: 1) قابلیت پوشش دادن به بدن 2)قابلیت دوخته شدن راحت 3)قابلیت شستشوی راحت 4)انعطاف پذیری 5) اطو پذیری 6) افت مناسب وبرخی دیگر در ادامه میتوان پارچه هارا از لحاظ نحوه تشکیل و نوع در هم رفتگی نخها ویا الیاف به چند دسته تقسیم بندی کرد الف)پارچه های بافت شده ویا پارچه های تاری و پودی ب)پارچه های حلقوی (کشبافی یا تریکوبافی ) ج)پارچه های بی باف د)انواع متفرقه پارچه های بافنده به پارچه های اطلاق میشد که از در رفتن و درگیر شدن حداقل دو دسته نخ در جهت عمود بر یکدیگر که توسط ماشین بافندگی تشکیل میشود 2)پارچه های حلقوی : این پارچه ها به دو دسته کلی تقسیم میشود حلقوی و پودی :حلقوی طوری تقسیم بندی
شده که در واقع از حلقه شدن یک سر نخ (پودی)یا چندین سرنخ (تاری)ودر هم رفتن حلقه های ایجاد شده در جهت عرضی پودی ویا طولی تاری بوجود می ایند
پارچه های بی بافت : این نوع پارچه تبدیل میشوند این الیاف در این پارچه ها بطرق مکانیکی ویا شیمیایی ویا دوخت درگیر میشوند از این جمله این دسته میتوان به دستمال کاغذی و نمد و موکت های نمدی اشاره داشت طرحهای پایه به سه دسته تقسیم می شوند 1)طرح تافته 2)طرح سرژه یا کجراه 3)طراح اطلس (ساتن ساتین)که درصد بسیاری از پارچه در این گروه تعلق دارد
مشتقات و گسترش طرحهای پایه :این دسته همانطور که از عنوان مشخص است با تغییراتی در طرحهای پایه حاصل می شوند و ممکن است از ترکیب جند طرح پایه گسترش انها ویا تغییراتی در انها حاصل گردد
طرحهای مرکب :این طرح شامل بیش از یک دسته نخ تار ویا نخ پود می باشند پارچه های دورو ویا دولا پارچه های خاب دار مثل حوله یا مخمل های تاری و پودی از این دسته می باشند
طرحهای ژاکارد باف :این پارچه ها داراینقشهای بزرگ و طرحهای متنوعی بوده و ریپیت تاری ویا پودی در این نوع طرحها بسیار بزرگاست که این طرحها فقط با مکانیزم تشکیل دهنده ژاکارد امکانپذیر است چون در این مکانیزم نخهای تار حرکتی مستقل داشته لذا امکان ایجاد تصاویر بزرگ وجود دارد همانطور که ذکر شد پارچه توسط ماشین بافندگی بافته میشود
اجزای مهم ماشین بافندگی بافندگی :مهمترین اجزائ مکانیزم تشکیل دهنده ماشین که در تعیین طرح بافت پارچه دخیل هستند عبارتند از : میل میلک – ورد
در اثر بالا پایین رفتن ورد ها میل میلک ها ودر نتیجه نخهای تار نیز به بالا و پایین حرکت کرده ودر اثر این حرکت دهنه تشکیل می گردد
طرحهای پایه: همانگونه که قبلا توضیح داده شده اگر سطح هر پارچه را از نظر چگونگی در هم رفتن نخهای تار و پودی تکرار شده بوجود امده است ان دسته از طرحهای بافت هستند که ریپیت انها مربع بوده و معمولا با مکانیز مهای تشکیل دهنه بادامکی بافته میشوند وبه سه دسته تقسیم بندی میشود : تافته – سرژه -اطلس
برگرفته از کتاب طراحی پارچه کامران متین